Kroniki Amberu, czyli kolejna dłuuuga recenzja

Zapraszam do zapoznania się kolejną recenzją pisaną dla portalu Fantasta.

Roger Zelazny nie bez przyczyny należy do grona mistrzów fantastyki. Jego cykl o Amberze to dziś klasyka, na miarę Tolkiena czy Herberta, dlatego też niezmiernie ucieszyła mnie informacja o wznowieniu tego fantastycznego dzieła.
Tom pierwszy Kronik Amberu zawiera pięć pierwszych części starego wydania: Dziewięciu książąt Amberu, Karabiny Avalonu, Znak jednorożca, Rękę Oberona oraz Dworce Chaosu i jest logiczną, zamkniętą całością, przedstawiającą dzieje Corwina od powrotu do Amberu, aż do… no właśnie. Polecam przeczytać!

Książka zaczyna się oszałamiająco. W szpitalnym łożu budzi się pacjent po wypadku. Ma unieruchomione nogi, liczne obrażenia, a do tego amnezję. Jedyne, co czuje, to fakt, iż musi się z niego wydostać. Obdarzony niesamowitą umiejętnością szybkiej regeneracji oraz nieludzką siłą, ucieka ze szpitala i na oślep szuka miejsca, w którym może się schronić oraz przypomnieć sobie własną tożsamość. Jedyny trop, jaki odnalazł, to siostra, do której intuicyjnie żywi dość mieszane uczucia. Wypadki następują po sobie błyskawicznie: nagle na scenie pojawia się brat Corwina – Random, ścigany przez stado dziwnych stworzeń, Corwin odkrywa tajemniczą talię kart, przedstawiającą podobizny całej, bardzo licznej rodziny dziedziców Amberu, po raz kolejny zostaje zmuszony do ucieczki, a w między czasie, powoli odzyskuje prześwity pamięci. Kiedy wreszcie odkryje kim jest, zrozumie czym jest Amber oraz przypomni sobie całą rodzinę, zapragnie powrócić do Królestwa. Tak się składa, iż tron chwilowo jest pusty, a po koronę królewską zamierza sięgnąć kolejny brat Corwina – Eryk. Rozpoczyna się szaleńcza podróż, w której Corwin będzie się zmagał z wieloma przeciwnościami losu.

To właśnie podróż stała się motywem przewodnim Kronik Amberu. Corwin przez cały czas jest w drodze, ciągle dokądś zmierza, musi dotrzeć w kolejne, coraz bardziej odległe i mroczne miejsca. Zdawać by się mogło, iż motyw ten, zwłaszcza w literaturze fantastycznej, przerobiono już na tysiąc sposobów. Jednak Roger Zelazny dokonał cudu i stworzył opowieść, która, nawet po wielu latach, wciąż wciąga od pierwszej strony i wciąż niezmiennie fascynuje. Drugim motywem, na którym opiera się powieść jest zemsta. To właśnie ona pcha Corwina w wir kolejnych przygód, to ona zmusza go do działania, do podejmowania nowych decyzji.

Najbardziej niesamowitym elementem powieści jest jednak sam świat przedstawiony. Źródłem wszelkiego istnienia jest Wzorzec, w którym istnieje Amber, rzucający niezliczone Cienie. Jednym z takich równoległych światów jest Ziemia, na której przez dłuższy czas egzystował Corwin. Fascynuje i zachwyca bogactwo opisów poszczególnych krain, przerażają Dworce Chaosu, oszałamia sam Amber. Zelazny pisze tak wspaniałym, plastycznym i przebogatym językiem, że świat Amberu wydaje nam się całkowicie realny, mimo, iż jest przecież cudnie baśniowy.

Kolejną zaletą powieści jest cała gama najróżniejszych bohaterów. Wszystkie postacie są bardzo krwiste, wyraziste, przewrotne i skomplikowane, mają bardzo oryginalne charaktery. Najbardziej wyróżnia się tu oczywiście Corwin, który, ze względu na swój wieloletni pobyt na Ziemi, jest najbardziej złożoną postacią. Pojawiają się w nim typowo ludzkie uczucia, których często brak jego rodzeństwu, cechuje go pewna niechęć do intryg, w których lubuje się cały klan Amberytów, ma również wiele rozterek moralnych. Ponad to nie przypomina on wszechwiedzących i idealnych bohaterów fantasy, ma liczne wady i sporo słabości. Moim zdaniem Corwin został wykreowany wręcz wzorcowo!

Roger Zelazny w Kronikach Amberu okazał się mistrzem łączenia gatunków. W opowieściach o losach Corwina znajdziemy kryminał, fantasy, nieco science fiction, elementy powieści obyczajowej, brawurowe sceny walk, ale i wywody filozoficzne, słowem kompletny misz-masz gatunkowy. Co najważniejsze, przejścia pomiędzy tymi elementami są wręcz niezauważalne. Książkę czyta się więc z rosnącą fascynacją i nie sposób się od niej oderwać. Zawiłość fabuły sprawia, że nigdy nie można być pewnym czy dane rozwiązanie poszczególnych wątków okaże się ostateczne, dlatego też książka trzyma w napięciu dosłownie do ostatniej strony.

Zelazny nieustannie zaskakuje, intryguje i wciąga coraz głębiej w tę barwną, pełną przygód opowieść. Ja dałam się porwać i oczarować, pomimo faktu, iż część tych historii już kiedyś czytałam. Powieść uważam za jedną z najlepszych w historii fantastyki, myślę więc, że usatysfakcjonuje ona nawet najbardziej wymagających i dojrzałych czytelników.

Jedyną wadą obecnego wydania pozostaje dla mnie okropnie kiczowata okładka. Wiem jednak, że starych czytelników, którym nazwisko Zelaznego nie jest obce, nawet ona nie zniechęci. Oby nie odrzuciła nowych!

Podsumowując – jeśli szukacie powieści dowcipnej i mądrej, porywającej i zmuszającej do refleksji, brawurowej, monumentalnej, wzruszającej i wciągającej, a do tego fantastycznej - musicie sięgnąć po Kroniki Amberu. Ja z niecierpliwością czekam na tom drugi!